Chanson

Als liefhebber van het Frans chanson heb ik al meerdere boeken over het onderwerp gelezen. Enkele waren zo boeiend geschreven dat ik ze in een ruk uitlas. Dat was zo met het Brel boek van Marc Robine, Grand Jacques en met het recent verschenen Brassens? van Bertrand Dicale. Onlangs bekroop mij diezelfde leeslust bij het in het Nederlands geschreven boek Chanson van Bart Van Loo. Het boek van deze nog jonge Vlaamse schrijver leest als een trein. Je leest zowel over de Franse geschiedenis, doorspekt met chansons, als over dat muziekgenre, doorspekt met geschiedenis. Een gezongen geschiedenis van Frankrijk is de ondertitel.

Zinspelend op het beroemde boek van Marcel Proust waarin de smaak van een madeleinekoekje hem aan zijn verleden herinnert, schrijft Van Loo op de eerste bladzijde: ‘Bij de zoektocht naar de verloren tijd is muziek een veel krachtiger kompas dan een madeleinekoekje’. Zo’n zin doet verlangen naar meer natuurlijk. Zijn invalshoek is bijzonder boeiend. Van op de Pont Neuf in Parijs, een brug waar na 1600 een nieuw soort chanson over actuele toestanden ontstond, kijkt hij rond en ontwaart gebouwen en monumenten die elk een ander moment uit de Franse geschiedenis oproepen. Maar zijn grote kennis van het chanson – een passie zoals zal blijken uit de verdere lectuur, ontstaan bij het horen van Je l’aime à mourir van Francis Cabrel -laat hem ook bij elk van die historische momenten aan chansons denken. Eens in de vorige eeuw aanbeland zijn het eerder chansons die hem aan recente geschiedenis doen denken.

In dit boek wordt het begrip ‘chanson’ gebruikt in de Franse betekenis. Hiermee worden alle soorten liedjes bedoeld. Vandaar dat in zijn boek niet enkel plaats is voor de chansonauteurs die ook de poëziebloemlezingen haalden, maar ook voor de erg populaire zangers en zangeressen als zeg maar Dalida, Michel Delpech of Claude François. In een paar bladzijden weet de auteur het bijzonderste te vertellen over groten als Brassens en Brel. Maar evenzeer kom je te weten hoe subtiel Charles Trenet zijn homoseksualiteit in teksten verstopte. Van Loo weet vaak de ‘petites histoires’ rond een aantal chansons te vertellen. Deze lectuur over chansons doet je verlangen naar het beluisteren ervan. Daarom heeft hij, als auditieve en visuele illustratie bij wat hij schrijft, op zijn website www.bartvanloo.info tal van filmpjes geplaatst. Een reeks radio-uitzendingen rond het boek kunnen ook daar beluisterd worden.

Chanson is een schitterend boek over Franse liedjes dat ik nog vaak ter hand zal nemen. Het uitgebreid register met namen en titels maakt er ook een handig naslagwerk van.

Bart Van Loo Chanson (boek) De Bezige Bij, Antwerpen 2011

ISBN 978 90 8542 301 0

Scroll naar boven