Met reden kreeg de Franse uitgever Frémeaux & Associés, al jaren terug, de prijs ‘In Honorem’ van de ‘Académie Charles Cros’ omdat hij op merkwaardige wijze het geluidserfgoed op cd uitbrengt en het aldus voor het nageslacht toegankelijk maakt. Hier hebben we het uiteraard niet over de vele historische redevoeringen en dergelijke die Frémeaux uitbrengt, maar wel over wat deze uitgever voor het chanson betekent. Zo verschenen vorig jaar vier merkwaardige verzamelingen van belangrijke auteurs en vertolkers van chansons. De namen: Boris Vian, Catherine Sauvage, Bernard Dimey en Claude Nougaro. Elk van deze uitgaven wordt hieronder besproken. Vooraf kan al vermeld worden dat bij elk van deze cd-koffertjes een boekje steekt met een vrij uitvoerige toelichting, zowel over de artiest zelf als over de inhoud van de cd’s. Deze boekjes zijn steeds in het Frans en in het Engels gesteld.
Boris Vian et ses interprètes 1950-1959 (FA 5370)
Van de veelzijdige muzikant, Boris Vian (1920-1959) zijn al meerdere verzamelingen met nog onuitgegeven werk uitgebracht. Vooral 2009 was een vruchtbaar jaar in die materie. Toch loont deze uitgave nog echt de moeite. Ze laat Vian kennen in de vele facetten van zijn chanson oeuvre. (Vian was ook minstens zo belangrijk als schrijver en als jazztrompettist). Uiteraard bevat de eerste cd de volledige lp Chansons possibles et impossibles, de enige die Vian zelf heeft gezongen. Op de derde cd horen we de door Mouloudji aangepaste versie van Le déserteur. Ook de Rock ‘n’ Roll nummers die Vian in 1956 voor zijn vriend Henri Salvador, alias Henry Cording, schreef, zijn te horen. Vian werd hierom de uitvinder van de Franse Rock ‘n’ Roll genoemd. Minder bekend is het feit dat Vian ook populaire liedjes uit het Engels vertaalde. Where have you been Billie Boy? werd D’où reviens-tu Billie boy? en wordt hier gezongen door Danyel Gérard. Een vrouwelijke vertaling, hier gezongen door Elise Vallée, kreeg de titel D’où reviens-tu Elisa? Het in Amerika populaire Kisses sweeter than wine werd Ses baisers me grisaient. Dat lied is hier in twee verschillende vertolkingen te horen. Hetzelfde geldt voor de negro-spirituel He’s got the whole world in his hand, vertaald als Celui qui tient le monde dans ses mains. En Fever werd 39° de fièvre, hier deels in het Engels, deels in het Frans gezongen door Simone Alma. We noemen niet alle vertolkers van werk van Vian op deze driedubbele cd-koffer, maar onder meer nog Juliette Gréco, Jacqueline François, Magali Noël, Les Quatre Barbus zijn te horen.
Catherine Sauvage 1951-1959 (FA 5360)
Met haar heldere stem en bijzondere dictie werd de actrice Catherine Sauvage (1929-1998) een der belangrijkste vertolkers van het poëtische Franse chanson in de tweede helft van de vorige eeuw. De Franse dichter Louis Aragon noemde haar stem, die elk woord zijn volle betekenis geeft, een geschenk. Deze uitgave laat haar horen in de eerste tien jaar van haar zangcarrière. Sauvage zong bijzonder veel chansons van Léo Ferré. Door haar vertolkingen zijn veel chansons van Ferré bekend en populair geworden. Al vlug kreeg zij de woordspelige bijnaam ‘La voix Ferré’. Het is dan ook niet verwonderlijk dat tweeëntwintig van de veertig nummers op deze dubbele cd van Ferré zijn. Maar ook in andere en speelsere nummers kan Sauvage erg bekoren, zoals in het openingsnummer Bal, petit bal van Francis Lemarque of in Quand les petits seront vendus van Jean Constantin en Michel Legrand. Ze geeft ook een sterke vertolking van C’est à Hambourg dat het best gekend is in de vertolking van Edith Piaf. Wie van mooie en goed gezongen chansons houdt moet Sauvage (leren) kennen.
Bernard Dimey et ses premiers interprètes (FA 5364)
Dimey is wellicht de minst bekende naam uit het hier besproken viertal. Dat is vaak het lot van tekstschrijvers van liedjes. Meestal worden de vertolkers genoemd, maar wie het lied schreef blijft onbekend. Zo zijn Syracuse, onder meer gezongen door Henri Salvador, Jean Sablon en Yves Montand en Mon truc en plumes, gezongen door Zizi Jeanmaire, nummers van zijn hand. Deze chansons staan wel niet op deze verzameling, die enkel nummers bevat uit de allervroegste periode waarin zijn teksten op muziek werden gezet, namelijk de periode 1959 tot 1961. Dimey’s componisten zijn niet van de minste: Charles Aznavour, Georges Van Parys, Francis Lai, Jean Ferrat, om er maar enkele te noemen. Bernard Dimey (1931-1981) was graag een groot schrijver en dichter geworden, maar het schrijven van liedjesteksten heeft hem dermate bekoord dat het een van zijn belangrijke activiteiten is geworden. Sommige zijn erg spottend zoals Les vieillards en La cervelle, andere zijn ernstiger zoals L’amour et la guerre, een voorloper van de ‘Make love, not war’-leuze. Dat lied is hier zowel in een versie van Aznavour als van Jacqueline Danno te horen. In totaal zingen op deze dubbel-cd met achtendertig nummers, achttien verschillende vertolkers, waaronder Yves Montand, Juliette Gréco, Les Frères Jacques, Jean-Claude Pascal. Mouloudji zingt zeven titels. Dimey is een belangrijk chansonauteur die met deze uitgave terecht geëerd wordt.
Claude Nougaro et ses interprètes 1955-1961 (FA 5385) Het succes van jazz-chansonnier Claude Nougaro (1929-2004) is pas in het begin van de zestiger jaren gekomen, met liedjes als Une petite fille en Cécile, ma fille. Dat deze woordkunstenaar voor die periode al een hele reeks liederen had geschreven is minder bekend. Enkel chansons uit die al erg vruchtbare periode voor Nougaro, staan op deze dubbel-cd. Zoals in die tijd gebruikelijk was, trachtte de auteur zijn liedjes te slijten aan bekende vertolkers. Zelf droeg hij toen zijn teksten voor in het beroemde cabaret ”Au Lapin Agile’ op Montmartre. Uiteraard bevat de eerste cd de negen chansons die Nougaro zong op zijn eerste 25 cm lp uit 1959. Zijn belangrijkste componisten in die periode waren Michel Legrand en Jimmy Walter, ook Jean Constantin en Jacques Datin. De twee oudste chansons die te horen zijn (en enkel daarom mochten ze op deze uitgave niet ontbreken) worden gezongen door de overigens onbekende Paul Péri. Hij was de echtgenoot van Marguerite Monnot, die heel wat liedjes voor Piaf op muziek zette. Monnot componeerde ook deze twee nummers. De bekendste vertolkers die verder op deze cd’s te horen zijn, zijn Philippe Clay, Marcel Amont, Colette Renard, Jacqueline François. Deze dubbelaar die in totaal zevenenveertig nummers bevat uit Nougaro’s vroegste jaren als artiest, besluit met drie instrumentale nummers.
