Olin ennen
(Nordic notes NN154)
Je hebt wereldburgers en wereldmuziek. Dat laatste stond jarenlang synoniem voor eerst Afrikaanse poprock en later voor moderne weergaven van Aziatische en Arabische muziek. Maar je hebt ook wereldburgers die muziek van de wereld maken. Zoals Borbora Xu.
Oorspronkelijk uit Tsjechië vertrok ze naar en studeerde in diverse landen. Bijvoorbeeld trok ze naar China, om daar onderzoek te doen naar de Bunun stam op Taiwan. Ze leerde er de quqin, de authentieke Chinese zither, bespelen. Het is een van de oudste zithers in de wereld en werd gebruikt om Taoïstische poëzie te begeleiden. Ook de vaak met quqin gepaarde quzheng nam ze onder haar vingers.
De laatste jaren woont en studeert ze in Helsinki en bespeelt de kantele, het instrument bij uitstek om de sagen van de Kalevala te begeleiden. Niet vreemd dus dat deze dame een cd uitbrengt met verhalende muziek uit Finland en China, waarbij natuur(elementen) een bepalende rol spelen.
Ze begeleidt die traditionele poëzie op de genoemde instrumenten, waarbij ze zelf de melodie componeerde. Alleen bij Nuku nuku nurmilintu schreef Xu de tekst en is de melodie een overgeleverde Finse runalaulu. Behalve de vreemde combinatie van Finse en Chinese liederen en instrumenten – die in feite met hetzelfde doel zijn ontstaan! – bespeelt Xu de instrumenten niet altijd op een conventionele wijze. Soms plukt ze niet alleen, maar tikt, strijkt en wrijft ze over de instrumenten en snaren en hoor je wat geluidsbewerkingen.
Voor zover ik het kan beoordelen is de uitspraak van de in het Chinees en Fins gezongen teksten voortreffelijk. Haar stem is warm, ietwat hees, loepzuiver, maar ook met emotie. Haar speeltechniek doet niet onder voor al het andere. Enige conclusie: een werelds album van een wereldburger die échte wereldmuziek brengt.
