Parfums ottomans – Luisteren
(Le Chant du Monde 5741414.15/Harmonia Mundi-Nandi)
Het ensemble Al-Kindï, dat zich onder leiding van de Franse qanunspeler Julien Jalaleddin Weiss toelegt op klassieke muziek uit het Midden-Oosten, neemt zijn tijd voor het uitwerken en opnemen van elk nieuw project. Dit is het eerste album van de groep in drie jaar.
Het resultaat is er dan ook naar. Aan alles is de zorg rond de muziek af te lezen. Ditmaal heeft Weiss het repertoire onder de loep genomen dat aan het Ottomaanse hof gespeeld werd. Hij is daarvoor te rade gegaan bij geschriften van de Moldavische prins Dimitrie Cantemir die aan het eind van de zeventiende eeuw twintig jaar lang gedwongen aan het hof van de sultan in Istanbul verbleef. De prins kreeg daar een gedegen opleiding die hem moest voorbereiden op zijn taak als regent van Moldavi, een vazalstaat van het Ottomaanse rijk, en verdiepte zich ondermeer in de hofmuziek. Hij schreef er een boek over waarin hij enkele honderden muziekstukken noteerde in een zelf ontworpen systeem. Het boek raakte in vergetelheid en werd pas drie eeuwen later herontdekt. Nu is het vrijwel de enige bron voor de Ottomaanse muziek uit de bloeiperiode van het rijk. Acht jaar geleden verscheen een cd waarop het Turkse ensemble Bezmr dit boek als uitgangspunt nam in nauwgezette maar weinig opwindende interpretaties.
Ook Weiss heeft het boek grondig bestudeerd, maar zich daarnaast verdiept in de stemmingssystemen uit die periode. De Ottomaanse traditie is sindsdien opgeschoven naar de westerse stemming met ingrijpende gevolgen voor het klankbeeld en het karakter van de muziek. Al-Kind is voor de gelegenheid aangevuld met muzikanten uit Turkije en een Azerbeidzjaanse tarspeler. Het resultaat is een bijzonder rijk geschakeerd paar suites, die elk een cd in beslag nemen en waarbij gezongen stukken, zorgvuldig opgebouwde improvisaties en dansen elkaar afwisselen. Het ensemble speelt de stukken precies en gedistingeerd, maar door het tempo van een aantal stukken flink op te schroeven heeft Weiss krachtige contrasten aangebracht. Soms laait het vuur hoog op, hel en fel tegen de ingetogen, bedachtzame achtergrond. De afwijkende stemmingen in enkele stukken schudden je oren flink wakker. Met de bijzondere aandacht voor detail bewijst Al-Kindí opnieuw zijn zeldzame klasse.
