 |
Stelios Petrakis Quartet
Avgi (Buda Musique 860265 – Xango)
Maria Simoglou Ensemble
Minore Manés, rebetika songs of Smyrna (Buda Musique 860277)
Katerina Fotinaki
Tzitzikia (Accords croises AC 151)
Dé volksmuziek uit Griekenland bestaat niet. Dat bewijzen de hierna besproken cd’s maar al te goed. Van de stadsblues rebetika tot de Hellenistische variant op de singer-songwriter. En dan nog de specifieke geluiden van de vele eilanden. Kreta is het grootste en de belangrijkste muzikant aldaar, naast de geïmmigreerde Ier Ross Daly, is Stelios Petrakis. De live cd Avgi van zijn kwartet werd dan ook grotendeels in Heraklion opgenomen, met enkele stukken die uit theaters in Athene stammen. De Kretenzer muziek wordt gekenmerkt door de lyra, een strijkinstrument met sympathiesnaren dat steunend op de knie bespeeld wordt. Het geeft de muziek een wat melancholiek karakter, maar dankzij de virtuositeit van Petrakis klinkt het krachtig en opgewekt in de (snelle) dansen. Dat Petrakis een ware tovenaar op het instrument is, laat hij overduidelijk horen in de set Pare me nytha, waarin de hoofdrol is weggelegd voor Thanassis Mavrokostas op… koehoorn!. Daarnaast laat Mavrokostos regelmatig de benen zwaaien, maar het is vooral de schitterende omspeling van de koehoornsolo door Petrakis die je gekluisterd doet luisteren. Giorgos en Andonis Stravrakakis completeren het kwartet op mandoline en luit (in feite een 4 dubbelparig gesnaarde bouzouki in luitvorm). Enkele nummers voorzien zij van vocalen, die echter wat flets en vlak zijn. Petrakis 4 moet het vooral van de instrumentalen hebben en of het nu langzame melodieën of snelle dansen zijn, het blijft boeiend. Naast de standaard cd krijg je als bonus een 4 nummers bevattende en een half uur durende DVD. Vier nummers die ook op de cd zijn terug te vinden, zonder verdere bijvoegselen. Interessant, alleen al om aan te tonen dat niet iedere Griekse dans een zorba is, maar bijvoorbeeld ook een syrta kan zijn. Geheel anders is de muziek van het 
Maria Simoglou Ensemble. Dit zestal bewerkte oorspronkelijke liederen uit de jaren dertig van de vorige eeuw uit Smyrna (Izmir). Toch doet het geheel authentiek aan. De referenties met de West Turkse muziek zijn overduidelijk, in ritmen, toonzetting en instrumentatie. Zo komen we Arabische percussie-instrumenten als bendir, darbouka en riq tegen, maar ook de ney, naast de lyra en diverse snaarinstrumenten als de lafta, saz, kanonaki etc. Simoglou’s stem is overtuigend, klagend en zuiver. De rebetika zoals wij die meestal van uit de Griekse streken horen wijkt toch af van wat het zestal hier brengt: geen bouzouki en/of baglama en de tempi zijn over het algemeen trager en slepender. Toch een afwisselend en interessant product. Tzitzikia is het eerste solo album van de in Parijs wonende Griekse singer-songwriter Katerina Fotinaki. Eerder nam zij met Angelique Ionatos het album Comme un jardin la nuit op. Dat Fotinaki overduidelijk beïnvloed is door Ionatis spreekt uit alles. Toch gaat het te ver haar een kloon te noemen. Ze heeft wel degelijk een eigen kijk op de zaak. Dat spreekt bijvoorbeeld uit de instrumentatie. Soms wat overdadig en zeer doordacht, zoals in de openings- en tevens als bonus met miniem verschil- en slottiteltrack. 
Andere keren zijn de arrangementen niet minder geraffineerd, maar beperkter in instrumentatie. Heel mooi voorbeeld hiervan is het slechts met gitaar en cello begeleide Europe. Maar wat een energie herbergt deze track. En zo weet Fotinaki met bepekte middelen toch zeer aan te spreken. Juist die spaarzaamheid maakt het album heel afwisselend. Bandoneon, harp, percussie, altviool en de gitaar van de Griekse. Fotinaki schreef een deel van de teksten en muziek zelf, bewerkte daarnaast gedichten van onder meer Elytis en composities van Hadjidakis en Theodorakis. Met name diens Soleil de la justice wordt in een schitterende versie vertolkt. Ook vocaal staat ze als een huis. Het zingen nijgt soms meer naar declameren, maar dat geeft de songs alleen maar meer overtuiging. Muziek met verstand, maar ook met gevoel. Ionatos, die zelf op de titeltrack een vocale bijdrage levert, heeft er een sterke collega bij.
