Lien & Bart – Den Grooten Oorlog tussen de Patatten

Den Grooten Oorlog tussen de patatten
(www.lienenbart.com)

Bart Vanpeteghem is afkomstig uit de West-Vlaamse gemeente Oostnieuwkerke, op een boogscheut van Passendale. Als kind al leerde hij dus het front van de eerste wereldoorlog kennen en verzamelde hij restanten die je daar in de velden kon vinden en nog steeds kunt vinden. Lien komt uit Antwerpen en heet Kooijman. Zij is de dochter van de Antwerpse chansonnier Ed Kooijman. Zij werden een koppel in 1998. In dat jaar startte Lien de folkgroep Kandoris. In 2007 brachten Lien en Bart hun eerste cd uit als kleinkunstkoppel.
Toen de provincie West-Vlaanderen voor de periode 2014-2018 een cultuurprogramma ‘Gone West’ opzette werd ook hun programma Den Grooten Oorlog tussen de Patatten er in opgenomen. Wat eerst slechts voor enkele concerten bedoeld was, groeide uit tot een ganse reeks voorstellingen. Nog tot 2018 zullen zij dat programma op scène en in scholen brengen. Het is pas op vraag van de toehoorders dat naderhand van het programma een cd werd gemaakt.
De cd bevat zowel liedjes als vertellingen die sommige liederen inleiden. Ze weten dat een cd niet de sfeer en spanning van een live optreden kan weergeven. Op cd mis je ook de geprojecteerde beelden en voorwerpen die bij de voorstelling horen. Maar er bleef vraag naar een cd en zo zijn ze dan een studio ingedoken. Daar kregen ze voor enkele van hun liederen versterking van Pol Depoorter op gitaren, van Bart Caron op contrabas en van de ondertussen betreurde Frank Tomme op accordeon.
Het programma gaat eerder over oorlog en vrede in ’t algemeen dan enkel over Wereldoorlog I. Lien en Bart zingen in hun West-Vlaams en Antwerps dialect, in het Nederlands en in het Engels. In die taal worden The Long Long Trail en Four Green Fields gezongen. De cd opent met een vertolking van Lili Marleen, een gedicht door een soldaat in WO I geschreven, dat pas kort voor WO II een lied werd. Lien brengt na een eerste originele strofe in het Duits de in Vlaanderen vrij verspreide parafrase die Wannes Van de Velde ooit eens zong op radio1 en die op de cd Intiem werd geplaatst. Een Vlaamse versie dus die recht uit WO II komt.
Het nieuwe lied Ons Bomma vertelt de herinnering van Liens grootmoeder aan het vernietigend bombardement door de Amerikanen op Mortsel op 5 april 1943. De Obus is een lied van Bart dat verhaalt hoe bij het rooien van de patatten, de machine op een obus stoot. Boeren in de Westhoek maken dat nog veelvuldig mee. De ontmijningsdienst van het leger moet daar nog vaak en veel bommen vernietigen. Het zijn die originele liederen van het koppel die mijns inziens het belang vormen van deze cd.
Naast de reeds genoemde liederen zijn er nog Den Baard, Als gij het wilt, Outrijve, Jesaja en als slot een oproep tot vrede in Laat de wereld niet sterven. Ook het lied Droom uit 1974 van vader Ed Kooijman wordt gezongen. Outrijve vertelt het gebed van een moeder voor haar kleinzoon militair die naar Afghanistan is gestuurd. Jesaja is het lied dat mij het meest bekoort. Bart vertelt hoe hij op een voddenmarkt in de Westhoek meerdere werktuigen vond die gemaakt zijn uit oorlogsmateriaal, zoals een schroevendraaier uit een bajonet. Dat inspireerde hem tot dit lied, dat verwijst naar de woorden van de profeet: “Dan smeden zij hun zwaarden om tot ploegscharen en hun speerpunten tot sikkels”. Bij Bart klinkt het: “het beste is dat wapens worden omgesmeed”. Ook: “dat een ploeg meer waarde heeft dan een geweer”.
Enkele nummers zijn ook op You Tube te beluisteren en te bekijken. Ondertussen kunnen we al zeggen dat Lien & Bart in het kader van het nog steeds lopende Gone West cultuurprogramma aan een nieuwe voorstelling werken. Ze krijgt de titel Muur. Hopelijk wordt het een even eerlijk programma als Den Grooten Oorlog tussen de Patatten. De première heeft plaats op 23 september 2017 te Wervik in G.C.’t Forum.

Scroll naar boven