Lorcan Mac Mathuna – An Bhuatais & The meaning of life

An Bhuatais & The meaning of life
(Eigen beheer Lmm2001)

The meaning of life is een grandioze filmkomedie van Monty Python. Humor, hilariteit en banaliteit overheersen. Bij de Britten staat het visuele voorop en af en toe dient het muzikale als aanvulling. An bhuatais & the meaning of life van de Ierse zanger-componist Lorcan Mac Mathuna is een weergaloos album waar het om de muziek draait, maar waar ook het visuele niet onderschat mag worden.

Dat geldt voor het 104 pagina’s tellende boekwerk met hardcover waar de cd is bijgesloten. Schitterende illustraties en ter zake doende foto’s verluchtigen de grote hoeveelheid tekst. Allereerst alle songteksten, in het Iers en de vertaling in het Engels.  Maar wellicht belangrijker is de context waarin Mac Mathuna de liederen plaatst.

Hij benadert het project als een wetenschapper: hij onderzoekt en verklaart de achtergronden van de liederen, legt verbanden met de culturele, antropologische omstandigheden, met literaire uitingen en beeldende kunst, met filosofische beschouwingen, betrekt en verklaart de mythologie waarmee de liederen doorspekt zijn, gaat op de betekenis in, zowel qua inhoud als naar grotere verbanden. Hij verklaart de tijdgeest waarin de liederen zijn ontstaan en transponeert het lied vervolgens naar het hier en nu.

Levende folkmuziek dus….Dit is niet zomaar even een album met een paar liedjes. Het zou verplicht studiemateriaal moeten zijn rond Keltische liederen. Muzikaal krijg je wat je van Mac Mathuna en zijn trouwe begeleiders kan en mag verwachten. Geen hapklare fastfoodmuziek, geluiden die je op de achtergrond aanzet om vervolgens je aandacht te laten ontsnappen naar andere triviale zaken. Het is muziek waarin je je geheel moet (laten) onderdompelen, je aan over moet geven, je laten meevoeren.

De 14 tracks worden vertolkt met Martin Tourish (accordeon), Daire Bracken (fiddle) en Eamonn Galldubh (fluiten, sax, uillean pipes). De meeste tracks kennen een traag tempo. Het verhalende van de liederen komt zo sterk naar voren. En ondanks een soms zeer spaarzame begeleiding is de dynamiek – zoals telkens bij Mac Mathuna – uitermate sterk.

De songs zijn ‘drone based’. De grondtoon – niet altijd continu – wordt subliem en progressief versterkt met harmonische noten, waardoor eveneens een krachtige dynamiek ontstaat. Tussen de noten wordt soms een fraaie leegte (spanning) gelaten. An raibh tu ar an gCarriag is een uiterst sterke opening en symbolisch voor het vervolg. Een geplukte viool met echo onder nagalm, een sax die als een rivierstroom door de drone laveert en een tekst die aanvankelijk als een lovesong oogt. Maar de historische verklaring die Mac Mathuna bij het nummer verstrekt geeft een breder inzicht.

Tevens wordt duidelijk dat het (her)gebruik van oude liederen met een symbolische betekenis een nieuwe functie kan krijgen bij veranderde omstandigheden. Zo werd dit lied tijdens de onderdrukking van het Katholieke geloof door de Engelsen in de 17e eeuw gebruikt als een communicatiemiddel!

Een lied als Pied Beauty is illustratief voor de Mac Mathuna aanpak. Van een vrijwel geluidloze stilte wordt opgebouwd naar een muzikale eruptie. De zang gaat van fluisterend tot een uitbarstende declamatie. A sheain mhich mhurchad Ghleigeall is een van de uptempo songs. Het is een gedicht van Tomas Rua O Suileabhain over een duel met een van de O’Connell broers. Het nummer wordt geconstrueerd met heerlijke tegenmaten en soms brede harmonieën.  Plait agus Domhnaill (Clontarf)  is weer zo’n uitmuntend opgebouwd dynamisch oud strijdlied, terwijl Cucuin een van de meest lyrische songs is.

An Bhuatais & The meaning of life is niet direct Mac Mathuna’s meest toegankelijk album, maar wel zijn meesterwerk tot op heden.

Scroll naar boven