Gehoorbeschadiging is het grootste euvel bij concert- en discobezoekers. Ook muzikanten lijden onder het te harde volume dat geproduceerd wordt op de bühne. Uiteraard zijn er voorzorgsmaatregelen te treffen. Zo kan je professionele gehoorbeschermers opdoen, maar daarmee sta je niet op het podium. En in de zaal is het ook een vreemd gezicht. Alsof je naar je IPod luistert bij een live-concert…
Dan zijn er de oordopjes. Sommigen sluiten zo perfect af dat je helemaal niks meer hoort. En dat is eveneens niet de bedoeling. Anderen dempen niet alleen het geluid, maar halen ook belangrijke frequenties weg, waardoor er vaak alleen maar een zwaar, laag gedreun in je gehoororgaan doordringt. Alpine Hearing protection is een specialistisch bedrijf dat zich bezig houdt met gehoorbescherming en daarbij verschillende doelgroepen onderscheidt. Zo is de MusicSafe Pro speciaal ontwikkeld voor professionele muikanten, dj’s en concertgangers. Wij kregen een aantal sets om ze –ook in ons ‘akoestisch’ genre uit te proberen.
De set:
In de bijgeleverde handleiding staat behalve technische informatie ook hoe je diverse (losse) onderdelen combineert. Naast een opbergdoosje zijn drie oordopjes meegeleverd, een koordje om de dopjes aan te bevestigen en zes akoestische filtersets. Die laatste zijn in feite de kern van het verhaal. Het zijn staafjes van één á anderhalve centimeter lengte en een doorsnede van een paar millimeter. Die schuif je in de opening in het oordopje. Met een bijgeleverde buisje breng je de oordopjes in de oorschelp. Die filters zijn er in drie dempinggradaties: laag, middel en hoog. Om ze uit elkaar te halen hebben ze een kleur. In een schema wordt aangegeven welk filter in welke situatie wordt geadviseerd. Techneuten onder ons kunnen zich ook richten op de dempingwaarden die aangegeven zijn in de gebruiksaanwijzing. De niet gebuikte filters kan je handig schuiven in vier in het doosje gemaakte holtes. Het koordje, de oortjes en het buisje berg je op in het doosje zelf. Er is geen ruimte om alle filters goed en veilig op te bergen: twee zul je altijd in de oortjes moeten bewaren. De kans dat het reserve oortje snel kwijt raakt is groot.
Het gebruik en de praktijk:
De oortjes zijn gemaakt van een zeer zacht en flexibel materiaal (kunststof? rubber?). Je kan ze makkelijk afspoelen na gebruik. Het inbrengen gaat wat lastiger. ‘Doorduwen’ mag niet volgens de gebruiksaanwijzing. Je moet ze al draaiend met het buisje ‘inpluggen’.
Drie New Folk Sounds medewerkers hebben onder verschillende situaties de hearing protection gebruikt. De ervaringen lopen uiteen en we geven hier hun bevindingen.
Marius Roeting: “Als bezoeker van een stevig concert van Ad Vanderveen & The O’Neils, recht voor het podium bleken de ‘lage’ filters niet afdoende te werken bij de vocalen. Toch zou dit volgens de informatie voldoende moeten zijn. Gek is dat de instrumenten goed gedempt werden, maar de vocalen er soms te ‘hard’ doorheen kwamen. Na de pauze gebruikte ik de ‘hoge’ filtering en die beviel prima. Meest opvallend is dat alle frequenties evenredig gedempt lijken te worden. Er wordt echt gefilterd. Het lijkt alsof je luistert met een transparante laag. In beeld zou je zeggen dat er een soort schemerlaag over de illustratie ligt. De filters zijn niet afgesloten, maar bestaan uit een holle buis, zodat geluid zijn weg kan vinden. Nog een voordeel: ook lage passages en minder volume –zoals aankondigingen of zelfs een gesprek met je buurman- lijden niet onder de filtering. Ik heb geen één keer ‘wahseggie’ hoeven uit te spreken… Voor je ‘uiterlijk’ hoef je het eveneens niet te laten: niemand ziet dat je met oordopjes in zit te luisteren. De oortjes zitten comfortabel en irriteren niet. Ook al is de Alpine hearing protection niet in eerste instantie bedoeld voor concertbezoekers, ik zou ze wel aanraden”.
Ron Janssen: “ik heb ze getest tijdens een repetitie van Vigilan Freeland in een repetitieruimte van 8 x 4 m en een behoorlijk volume. De gehoorbescherming werkt tijdens repetitie goed, met de kanttekening dat de oordopjes niet goed passen in mijn smalle gehoorgangen. Door bewegingen die je maakt wil de oordop regelmatig los komen. Qua sound is het een prima idee om de gehoorgang te versmallen met de bijgeleverde inzetpluggen. Mijn voorkeur gaat tijdens het repeteren uit naar de medium protection, omdat die ook tijdens de communicatie met de medemuzikanten een toch beschermd, maar wel verstaanbaar resultaat geeft. De High protection variant gaf teveel het gevoel alsof er water in mijn oren zat. Tevens heb ik ze getest tijdens het concert van Trampled By Turtles in Paradiso Noord, Amsterdam. Tijdens het concert bleven de pluggen wel behoorlijk goed in de oren zitten, maar toch voelde ik op een gegeven moment dat ze los begonnen te komen. Het gevaarlijke hieraan is, dat je de controle kwijt raakt over de volledige bescherming van je gehoor, en dat nagenoeg niet in de gaten hebt omdat je heel snel went aan eventuele geluidsveranderingen. Hier ging overigens de voorkeur uit naar der High protection. Conclusie: een goed systeem. Wel vraag ik mij af hoe lang die zacht rubberen dopjes mee gaan…”
Hans van Deelen: “Ik heb de MusicSafe Pro oordopjes als eerste getest door ze (een tijdje) in te doen bij een optreden van The Lasses in een steeds rumoeriger wordend café. The Lasses speelden versterkt (twee maal zang, gitaren, bodhran), zij het slechts in lichte vorm. De low protection filter beviel in dit geval het beste. Het filterde het caférumoer heel aardig, haalde wel wat hoge frequenties weg, maar zorgde toch voor een aangenaam en kwalitatief goed geluid. De medium filter zorgde er al voor dat de hoge frequenties meer dan gemiddeld werden onderdrukt. Bij de high filter was dit logischerwijs nog meer van toepassing. Ook thuis luisterend naar mijn stereo-installatie heb ik de oordopjes uitgeprobeerd. Ik heb op flink luid volume het nummer Light flight van The Pentangle afgespeeld, en weer alle drie de verschillende filters in de oordopjes gedaan. Ook hier vond ik de low protection filter het beste geluid geven, hoewel de medium filter het hier ook redelijk goed deed. De high protection filter is waarschijnlijk het meest geschikt voor mensen die bij een festival vlak bij de grote boxen staan, en gehoorschade willen vermijden. Het is waarschijnlijk een kwestie van wennen, maar het dragen van oordopjes is niet mijn tweede natuur. Ik zal dus met liefde en plezier situaties vermijden waarin ik ze nodig heb”.
Conclusie: De gehoorbescherming doet zijn werk, al is het belangrijk de juiste keuze van filters te bepalen. Over draagcomfort hebben we wat twijfels, evenals de levensduur van de rubberen dopjes.
