New Folk Sounds – Jaarlijstjes 2010

Het nieuwe jaar is reeds een paar weken oud. Dat betekent meestal dat iedereen bekomen is van oudjaar. En dan bedoel ik niet van een overdaad aan oliebollen, want wie krijgt daar snel genoeg van? Nee, ik bedoel dat iedereen wel bekomen is van het feit dat de top-2000 wederom op geen enkele manier representatief is voor de echte muziekliefhebber. Het was weer stuivertje wisselen tussen de grootste draken uit de jaren zeventig, waar Boudewijn de Groot zich in recente jaren op onverklaarbare wijze heeft tussen gewurmd. Met vermoedelijk zijn slechtste lied uit zijn carriere.

Gelukkig zijn daar dan altijd de jaarlijstjes van New Folk Sounds, waar menig folkliefhebber al maanden reikhalzend naar heeft uitgezien. Dit jaar hebben we gekozen om ons ‘werkgebied’ op te delen in deelgebieden en hebben op elk deelgebied onze beste specialist gezet. Zeg nu zelf: De verschillende top-5-lijstjes die daar uitrollen zal menig luisteraar toch meer uitdagen dan een lijst die wordt aangevoerd door The Eagles?

Streektaalmuziek – Joop van den Bremen

1. Harry Niehof – Golf noa golf
2. Allez Soldaat – D’n duvel die slaopt nooit
3. Hans van der Lijke – Vannijs geboren
4. Daniël Lohues – Allenig IV
5. Piter Wilkens – De fleande Hollanner

Vijfentwintig cd’s van goede kwaliteit dit jaar. De ingenieuze dubbelschijf met magisch-realistische trekjes van Groninger Harry Niehof verdient de eerste plek. Brabantse nieuwkomer Björn van der Doelen met zijn band Allez Soldaat leverde een verwachtingsvol visitekaartje af en Hans van der Lijke schrijft onnavolgbare teksten in het Gronings. De rest volgt op de voet.

Scandinavië – Eelco Schilder

1. Karl Seglem – Ossicles

2. Wimme – mun
3. Daniel & Emma – Innerligheten
4. Kirsten Bråten Berg – Songen
5. Fürstenecker Nyckelharpa consort – Carpe harpam

Ook in 2010 blijken de Scandinavische landen weer een bron voor fraaie folk muziek. De saxofonist Karl Seglem laat op zijn album Ossicles horen dat de folk-jazz leeft als nooit te voren. De nieuwe Wimme is voor de liefhebbers van wat uitgesprokenere muziek en op Mun klinkt hij nog sterker dan op zijn vorige werken. Daniel & Emma maken indruk met hun ingetogen debuut album vol prachtige melodieën en oudgediende Kirsten Bråten Berg zingt onderbegeleiding van een indrukwekkende groep Noorse topmuzikanten nogsteeds de sterren van de hemel. Tot slot een album van Nyckelharpa spelers uit heel Europa, die op overtuigende wijze de veelzijdigheid van dit instrument laten horen. Zijn het alle vijf de beste Scandinavische albums van 2010? Ongetwijfeld niet, maar wel de vijf waar ik met het meeste plezier over heb geschreven.

Franstalig / Chanson – Dries Delrue

1. Sandrine Mallick – Lucioles

2. Yann-Fañch Kemener, Laurent Audemard, François Fava, Renat Sette – Si je
savais voler
3. Nadau – Olympia 2010
4. ZAZ – ZAZ
5. Guy Béart – Le meilleur des choses

Brits / Engelstalig – Marius Roeting

1. Karan Casey & John Doyle – Exiles return

2. Annemarieke Coenders & Wim Sebo – GO
3. CARA – Long distance love
4. Alasdair Roberts – Too long in this condition
5. Sandy Denny – the box set

Eens was het Britse eiland het mekka voor de folkfan. Dat er nog steeds aardige muziek gemaakt wordt is boven elke twijfel verheven. Maar topwerken? De opdracht een lijst samen te stellen over “Britain” is eerder een straf dan een lust. Daarom een lekker dwars lijstje, met daarin twee Ieren die wél een prachtige schijf volspeelden met Engelstalige nummers!. En onze eigen Annemarieke. Haar klasse van Engelstalige nummers beperkt zich niet tot de lage landen. Cara, een Duits/Iers/Schotse groep met Angelsaksisch en Keltisch beïnvloedde muziek concurreert met gemak met vakgenoten uit ’the western isles’. Alasdair Roberts is Schot, maar brengt net zo makkelijk, mooi en inventief Britse ballads en is de hoop voor de toekomst. En tja… de enige échte Britse is al jarenlang dood. van haar geen nieuw werk, maar wel een meesterlijke cd box met al de pracht uit haar carrière. Uit de tijd dat de Britten nog heersten op het folkfront.

Nederlandstalig – Hans van Deelen

1. Sido Martens – Zilverziel

2. BJ Baartmans – Voor/achter
3. Ernst Jansz – Dromen van Johanna
4. De Ministers – Zeekoorts
5. Goslink – Stil leven

1. Twaalf composities die de luisteraar kwetsbaar, pastoraal, vragend en reikend tegemoet treden: Sido Martens weet met steeds minder woorden steeds meer op te werpen.
2. Op de dubbel-cd, die het dertigjarig jubileum van BJ Baartmans als muzikant markeert, spreidt hij zijn veelzijdigheid op sublieme wijze ten toon. Tevens laat een keur aan collega-artiesten horen hoe sterk ’s mans composities zijn.
3. Het is een hachelijke onderneming om een cd met Nederlandse vertalingen van Bob Dylan te maken, maar Ernst Jansz slaagt er volledig in om de nummers naar zich toe te trekken en er zijn eigen stempel op te drukken.
4. Na de stortvloed aan Nederpop vol platitudes en pseudo-emoties is het verademend een groep zoals De Ministers te horen die gewoon zingt over wat er om hen heen gebeurt.
5. Goslink heeft met Stil Leven een bezwerend album gemaakt, met invloeden van old time en bluegrass. Vervreemdend en geruststellend tegelijk.

Keltisch – Piet Karregat

1. Gaelic Storm – Cabbage

2. Paul Brady – Moods
3. Birkin Tree – Virginia
4. The Faraway Tree – The Soup & The Shilling
5. Villagers – Becoming a Jackal

Aziatisch / Arabisch – Luther Zevenbergen

1. Saeid Shanbehzadeh – Iran: Musiques du Golfe Persique

2. Paban das Baul – Of the Honey Gatherers
3. Debashish Bhattacharya – O Shakuntala!
4. Kailash Kher -Yatra
5. David Starfire – Bollywood Bass

Als recensent van Arabische en Indiase muziek bespreek ik vaak kunstmuziek die niet altijd even toegankelijk is voor folk-georienteerde luisteraars is. Daarom heb ik in mijn lijstje specifiek gekozen voor cd’s die meer tegen de folktraditie’s dan de klassieke traditie’s uit de regio aanleunen.
Dat het doedelzakrepertoire verder reikt dan Schotland is in folkkringen bekend. Maar dat er zelfs in Iran folkstijlen bestaan waarin de doedelzak gebruikt wordt is een beter bewaard geheim. Saeid Shanbehzadeh laat u op zijn magistrale cd kennismaken met dit onbekende fenomeen. Een oude bekende, maar even aangrijpend als altijd: Paban das Baul. Ik noemde hem in mijn recensie het beste dat de Indiase folk te bieden heeft. Mijn top-5 wordt gecompletteerd met de meester van de Indiase slide-gitaar, de Indiase ‘king of pop’ en een bijzonder Asian Underground-project.

Afrikaans – Rob van Niele

1. Fataka – Tomboarivo

2. Youssou N’Dour – Dakar-Kingston
3. Oumar Ndiaye Xosluman – Talibé
4. Staff Benda Bilili – Très très fort
5. Mah Damba – À l’ombre du grand baobab

Tomboarivo is het droomdebuut van Fataka, een innemende zanger/gitarist uit Madagaskar: prachtig gitaarspel, sterke zang, een bescheiden maar sublieme akoestische setting en bovenal wonderschone melodieën.
Hoewel Dakar-Kingston niet het allersterkste album is van Youssou N’Dour tot nu toe, verdient zijn oprechte poging om een brug te slaan tussen Afrika en Jamaica een hoge notering.
Een van de meest toegankelijke en prettig in het gehoor liggende cd’s van 2010 staat op naam van de Senegalees Oumar Ndiaye Xosluman. Prachtige, en qua melodie afwisselende songs, ondersteund door een keur aan akoestische en veelal traditionele instrumenten.
Très très fort van Staff Benda Bilili: Een ijzersterk en origineel debuut van een, laten we maar zeggen, Congolees daklozencollectief. Met een allegaartje aan instrumenten, veelal zelf in elkaar geflanst, hebben ze een cd in elkaar gedraaid van een schoonheid en puurheid die zelfs voor Afrikaanse begrippen zeldzaam is.
De Malinese griot Mah Damba heeft dit album opgedragen aan haar overleden echtgenoot, de bekende gitarist en ngoni-speler Mamaye Kouyate. Begeleid door een zoon en twee dochters heeft zij daarmee een intiem en indringend, en tegelijkertijd temperamentvol muzikaal monument mee weten af te leveren.