Richard Shindell – Een meester(lijke) songsmith

Enige tijd terug was de Amerikaanse singer songwriter Richard Shindell weer voor enkele concerten in Nederland. Hij presenteerde zijn nieuwe album Careless. Het album werd met studiomuzikanten opgenomen, maar zoals – vrijwel – gebruikelijk toerde Shindell alleen. En ondanks dat de studio-arrangementen doordacht, geraffineerd, gestileerd en muzikaal zonder weerklank zijn, komt Shindell puur toch het best tot zijn recht. Zijn sublieme teksten, de wat declamerende zang en zijn uitmuntend snarenwerk op vooral gitaar…

Daar hoef je weinig meer aan toe te voegen. Tenzij zijn spontane, ontwapenende presentatie: zonder opsmuk, onderhoudend. Een kijkje in de Shindell songschrijverskeuken gunnend…

Careless is het twaalfde solo album. Zijn debuut Sparrows point dateert uit 1992. Voeg daarbij een album met Lucy Kaplansky en Dar Williams (als Cry Cry Cry uit 1998) en met Kaplansky Tomorrow You’re Going (2015) vol met covers, onder de naam The Pine Hill project, aan toe. South of Delia (2007)  bestaat ook uit louter covers van gekende en minder gekende singer-songwriters in een breed spectrum: van Bruce Springsteen en Peter Gabriel tot Woody Guthrie en A.P. Carter.

Zelf dus een voortreffelijk liedjesmaker, schroomt Shindell niet om werk van anderen te vertolken. Is dat niet wat vreemd voor een echte songsmith? Beleefd doch vol ongeloof reageert de Amerikaan. ‘Ik snap die vraag niet. Het is verbazingwekkend hoeveel goede songs er zijn en die moet je dan laten liggen omdat je zelf schrijver bent? Ik ben niet geobsedeerd door het label ‘authorship’. Ik hou ervan om ze te spelen. Het geeft me net zoveel opwinding om die songs op te nemen dan mijn eigen songs’.

Brengt ons bij de vraag wat dan een goed lied is of waaruit dat zou moeten bestaan. ‘Er zijn honderden reden waarop een song een goed lied is. Er is niet één format. Een song moet zichzelf zijn, niet ‘gemaakt’ Het moet net als een persoon een individualiteit hebben’.

Heropnamen

Opvallend is tevens dat Richard Shindell meermalen nieuwe versies van reeds uitgebrachte songs opneemt. 13 Songs You May Or May Not Have Heard Before, zijn voorlaatste album uit 2011, bestaat grotendeels uit hernieuwde registraties. Op YouTube zette hij, live thuis opgenomen in een eenvoudige camerasetting, ook een flink aantal gekende songs.

‘Dat YouTube gebeuren is bedoeld als een presentje op een sociaal medium. Die heropnamen zijn ontstaan vanuit de vraag om meer aan te sluiten op de Britse markt. Een soort van compilatie die strookt met en representatief is voor wat en hoe ik het hier op het podium in deze contreien breng. Afgezien daarvan is het goed om sommige songs opnieuw op te nemen. Een lied groeit in de loop der jaren. Er gebeuren dingen mee, het leeft. Dan wil je zo’n nieuwe kijk ook vastleggen.’

Shindell is dan wel geboren en getogen Amerikaan, maar je kan hem nauwelijks bestempelen als een exponent van wat we tegenwoordig Americana noemen. Ik leg hem voor dat ik hem meer Europees vind klinken dan menig collega singer songwriter van hem. ‘Ik beschouw mezelf niet als rootsy americana. Er zullen heus wel wat invloeden doorsijpelen, maar ik participeer niet in die community.

Europeanen zullen waarschijnlijk vinden dat ik net iets anders klink.’ Wellicht dat zijn bijzondere gitaarspel een rol in dat geluid speelt. ‘Ik heb mijn eigen techniek ontwikkeld. Dat is een hybride van diverse stijlen, zoals de crosspicking, de Ierse en Britse gitaarstijl – Shindell is een groot bewonderaar van Nic Jones – en dat mondt uit in een wat percussieve stijl. Ik gebruik verschillende stemmingen. Soms speel ik een nummer zelfs in andere stemmingen. Dat is heel interessant. De harmonieën zijn dan totaal anders en dat kan een song een meerwaarde geven, een song openen.’

Teksten

De teksten van zijn liederen zijn veelal zijn ze in de eerste persoon enkelvoud geschreven, maar niet pers se autobiografisch. Shindell dicht verhalen vanuit een persoonsvisie in plaats van persoonlijk. Hij verplaatst zich in de hoofdpersoon en beschrijft, beschouwt zijn wereld, zijn gedachten, zijn emoties. Die liedteksten zijn pure literatuur zonder elitair te zijn. Zijn dichtregels zijn haast ongedwongen logisch en spontaan in ordening. Zijn beschrijvingen zijn pakkend, indringend en je voelt direct mee met het verhaal of het personage. Wellicht niet zo vreemd voor iemand die filosofie studeerde en een tijd in een Boeddhistische gemeenschap vertoefde.

En als je de songs van de Amerikaan analyseert, kom je opmerkelijk vaak religieuze thema’s of verwijzingen naar de Bijbel tegen. Is dat niet tegenstrijdig voor een atheïst die theologie studeerde? ‘Ik geloof niet in wat het instituut kerk zegt, maar de verhalen in de Bijbel zijn belangrijk, met name de karakters. Het zijn oude verhalen die nog steeds veel te zeggen hebben. Ze resoneren al eeuwen onder mensen, dan draagt het iets in zich mee. Het hoeft maar weinig te zeggen om een veel te betekenen. Het is net als met literatuur: het zijn universele vertellingen. Daar put ik uit of verwijs er naar.’

Shindell is Amerikaan, maar woont tegenwoordig in Argentinië. Voorwaar niet de meest voor de hand liggende plaats voor een muzikant die het toch merendeels moet hebben van de Amerikaanse en West-Europese markt. Shindell ziet er geen probleem in: ‘het is een fijne plek om te wonen en het geeft je ook kansen. Het is niet gebruikelijk, dat klopt. Maar met een goede planning en toewijding is veel mogelijk’.

Scroll naar boven