Shooldyrak
(CPL music CPL050)
U heeft waarschijnlijk nog nooit van Udmurtia gehoord. Laat staan waar u weet waar het ligt. Udmurtia is gelegen in het Europese gedeelte van Rusland, ten westen van het Oeralgebergte in het zogenaamde Wolga federatieve district. De wijsheid komt uit de bijsluiter bij de cd van het duo Shoodja Choodja, gevormd door zangeres Nataliya Dzyga en elektronische instrumenten wizard en DJ Pavel Perevozchikov.
Hun doel is om actief, progressief en eigentijds een stem te geven aan de tradtitie van de Udmurt en Bessermen. En daar slagen Dzyga en Perevozchikov met verve in.
De expressieve en intense stem van Dzyga past perfect bij de elektronische klankomgeving, soms subtiel, maar veelal een ‘wall of electronica’. Dat stoort geenszins. Ik kan me goed voorstellen dat dit de manier is om jongeren te confronteren en te stimuleren naar ‘oude’ muziek te luisteren en daar zelf ook mee aan de slag te gaan. Die muziek is sterk emotioneel geladen.
De basis is krez, een stijl van improvisatie naar emoties, afhankelijk van thema. De teksten herbergen associatieven rond een onderwerp, vergelijkbaar met sjamanisme, rituele songs en heidense chants. In het tekstboekje worden de verschillende songs kort, maar helder belicht met achtergronden.
Een rustpunt op het album is Gud gur, een lied uit een trouwceremonie en hier solo gezongen door Dzyga. Soms lijkt haar zang op de Aziatische keelzang, dan weer op de Noord-Scandinavische joik, of op rurale plattelandszang.
Shooldyrak is een album dat niet iedereen zal aanspreken, maar Shoodja choodja zet wel een stap in de vernieuwing en actualisering van de muziek van oude generaties, met overgeleverde technieken naast de meest moderne.
