 |
Of we geïnteresseerd waren in het bespreken van enkele cd’s, wilde labelverantwoordelijke Maxim Yaremenko van het Russische Sketis Music weten. Ja natuurlijk, maar dan wel beperkt tot onze core business. Want de inmiddels meer dan honderd titels tellende Sketis catalogus is zeer breed: van traditioneel en soms folkloristisch tot jazz, avant-garde, ethnofusion, gothic, middeleeuws, tot country en folk. Het label produceert in de breedst mogelijke betekenis ‘worldmusic from Russia’. Want de uitvoerenden zijn Russische muzikanten en de doelstelling van het label luidt vrij vertaald: “muziek zonder beperkingen en grenzen”. Welke taal -letterlijk en figuurlijk bedoeld- je ook spreekt, als de taal van het verleden maar in het heden doorklinkt. Oude muziek, oude culturen, oude tradities vertalen naar en met hedendaagse uitingen en met de roots als bakermat. Dat maakt nieuwsgierig, maar toch open je zo’n pakketje met enige terughoudendheid. Russisch? Folk XL? Uiteraard is het niet allemaal even fraai. Zo valt de cd Tribute to Baraka (Sketis SKMR 099) is de categorie easy listening jazz. Desalniettemin is het thema veelbelovend: een ode aan Nargis Bandishoyeva, een zangeres uit Tadzjikistan. De eerste die nog tijdens het Sovjet tijdperk openbaar optrad met in het Shugnan gezongen liederen. Evenzeer middelmatig is de cd That job is over (Sketis SKMR 096) van het duo Dmitry Novokolsky & Yury Krisvoshein. Echte Russenwestern, inclusief line-dancing, brede hoed, western blok- of USA print overhemd en wellicht laarzen met sporen. Net iets te gelikt en conservatief. Maar voor een Rus misschien wel super creatief. Instrumentaal is het overigens dik in orde. Diep onder de indruk was ik van Anna Hoffman & Romancero Sefardi en hun cd Juego de Siempre (Sketis SKMR 100). Hoffman c.s. brengen Sefardische liederen die ze in diverse talen zingen, maar op een geheel ‘ver-Ruste’ manier arrangeren. Met een heel breed scala aan instrumenten, variërend van standaard gitaren, viool, saxofoon en veel etnische percussie tot kalimba, oud, bouzouki, santur en bansuri. Een rijkheid aan klanken, die dan weer westers, dan oosters, Mediterraan of Euro-Aziatisch klinken. Een pracht voorbeeld van eclectisme. De cd is afwisselend en toch coherent, met als bindende factor die fraaie stem van Hoffman. Net zo onder de indruk was ik van Polar (Sketis SKMR 103) van de 
Noord-Russische formatie Yagoda Galo. Polar is een staalkaart van het kunnen van de groep, een anthologie. Afkomstig uit de havenstad Arkhangelsk in het Noorden aan de Witte zee, gebruikt Yagoda Galo invloeden van vele culturen, zowel uit het westen als het zuiden, door de zeevaarders ooit ingebracht. Opnieuw een heel eclectisch geheel en zeer toegankelijk. Bekende instrumenten als gitaar, mandoline, fluiten, klarinet en etnische percussie worden aangevuld met meer lokale instrumenten, waarvan de domra de belangrijkste is. De domra is een drie, soms viersnarig instrument, verwant aan de mandoline en balalaika. Yagoda Galo is wellicht het meest folky en toegankelijke en klinkt vertrouwd in onze westerse oren. Wie van swingende balkanbeat houdt, heeft met Bubamar brass band een goede keus. Op het album speelt de Servische trompettist Marko Markovic een (bescheiden) gastrol. Sax- en fluitspeler en gitarist Aleksander Kashtanov is de belangrijkste componist. Hij zorgde voor de eigentijdse melodieën op Balkanteke (Sketis SKMR 104), op drie na. Zo is de titeltrack een ‘verbalkaniseerde” bewerking van een compositie van jazzgrootheid Dizzy Gillespie. De twee andere zijn traditionals. Een Gypsy melodie en een prachtige bewerking van het Macedonische lied Zajdi, zajdi Jasno Sonce, fraai gezongen door zangeres en violiste Nataliya Zherenkova. Zo’n twintig jaar geleden was er geen theater te vinden in Nederland dat geen formatie uit Tuva of Mongolië op het seizoensprogramma had staan. De formaties kwamen compleet uitgerust met de meest excentrieke folkloristische kledij. Ze brachten archaïsche instrumenten mee, waarbij de paardviool zowat nationaal knuffelbeer nummer een werd. En half Nederland was aan het grommen of hyperventileren om de keelzang of boventoonzang onder de knie te krijgen. Wat is er nog van over…. In Nederland nauwelijks iets, behalve dan in de tweedehands bakken van de platenboeren die nog over zijn. De muziek is nog steeds springlevend, immers een nationale volkscultuur, maar commercieel volstrekt oninteressant geworden voor het westen. Kyzyl-Moscow III (Sketis SKMR 083) is een weergave van een festival met traditionele muziek en keelzang uit Tuva, met vier groepen en solisten. Het Tuva ensemble is daarvan de meest bekende, maar net zo interessant is de jongerenformatie Saradek. En zeker solist May-ool-Sedip die met zowel melodieuze als ritmische songs overtuigt. Zeer verrassend is het album Listening in the dark (Sketis SKMR 098) van Morpheus hang. Dat is het alter ego van 
Yuri Rubin, die de hang bespeelt. Je kunt dit instrument het beste vergelijken met een omgekeerde stalen schaal. Hierin zitten wat indeukingen, vergelijkbaar met de steeldrum (alleen is die hol). Het geluid van de hang lijkt daarop, maar is iets dieper en warmer dan van de oildrum. Fantastisch is te horen hoe Rubin ritmes en melodieën, soms zelfs harmonieën creëert op dit bijzondere instrument. Zijn muziek is spiritueel, zonder het zweverige van de New Age. Er zit wel degelijk beleving, vaart en pit in. Op drie tracks speelt Rubin nog de steeldrum. Ogen sluiten en genieten van bijzondere muziek uit de Russische federatie.
Voor meer informatie: www.sketis-music.com
Muziek is te beluisteren op sketismusic.bandcamp.com.
De Concertzender besteedt twee specials aan Sketis music in het programma Folk it! op donderdag 20 maart en donderdag 17 april, telkens van 22.00-23.00 uur
